Blockchain en Web3: wat is het en wat heb ik eraan?

Een veelbesproken onderwerp in de techwereld de laatste tijd is de blockchain en het daaruit voortvloeiende idee van een nieuw internettijdperk, Web3.

Web3 is een term die al in 2014 door een van de uitvinders van de blockchaintechnologie Ethereum, Gavin Wood, in het leven werd geroepen om een nieuw soort gedecentraliseerd internet aan te duiden.

Het huidige internet wordt, volgens Wood en consorten, namelijk overheerst door 'Big Tech': een beperkt aantal gigabedrijven, zoals Google, Amazon, Facebook en Apple, bepaalt niet alleen ons (koop)gedrag en wat we te zien krijgen, maar schrijft ons zelfs de regels voor.

Decentralisatie

Bij Web3 ligt de focus, zoals gezegd, op het ‘decentraliseren’ van het internet. Door te decentraliseren kunnen gebruikers het heft in eigen handen nemen en weer de baas worden over hun persoonsgegevens en privacy. Dat houdt in het kort en sterk vereenvoudigd in dat data niet meer op één centrale plek worden opgeslagen, maar op een zogeheten gedistribueerd netwerk. Daar kan het vervolgens niet meer worden verwijderd of aangepast. Zo wordt in theorie gezorgd dat je de informatie altijd kan vertrouwen en dat derden deze niet kunnen hebben gewijzigd.

Maar wat heeft dat met blockchain te maken?

De blockchain zal voor de meeste mensen vooral verband houden, of zelfs synoniem zijn met cryptocurrency, zoals bijvoorbeeld Bitcoin. De technologie zelf is echter veel breder en algemener en digitale betaalmiddelen zijn slechts één toepassing ervan. Je kan een blockchain beschouwen als één grote aaneengesloten database, waartoe iedereen toegang heeft met zijn eigen sleutel en die zich niet op één plek bevindt, maar op alle computers die er gebruik van maken.

Doordat ieder 'blokje' in deze 'keten' nauw is verbonden met de blokjes eromheen, is het haast onmogelijk voor een indringer om toegang te krijgen tot de data in een van de blokjes, zonder daarvoor eerst aanpassingen te moeten doen in zowel het betreffende blokje als alle daarop aangesloten blokjes. Hoe groter het netwerk, hoe ingewikkelder (en veiliger) dat wordt.

De eerdergenoemde decentralisatie van het internet zou om die reden plaats moeten gaan vinden op de blockchain, zodat onze persoonsgegevens niet langer opgeslagen worden in de grote datacentra van een handjevol bedrijven.

NFT's: digitale objecten bezitten

Een andere technologie gebouwd op de blockchain is die van NFT's, oftewel non-fungible tokens. NFT's zijn een soort unieke, niet-inwisselbare digitale eigendomscertificaten, die je kan koppelen aan digitale objecten, zoals bijvoorbeeld afbeeldingen, video's, liedjes, tweets of broncode. In zo'n certificaat staat een unieke code en een handtekening van de maker, die daarmee verklaart dat jij de nieuwe eigenaar bent. De technologie is zo gebouwd dat iedereen kan zien dat jij na de overdracht de eigenaar bent en de enige sleutel bezit.

Net als in de fysieke kunstwereld heeft deze nieuwe vorm van authenticiteit aantonen er, door een simpele kwestie van vraag en aanbod, al toe geleid dat verschillende digitale kunstwerken voor tientallen miljoenen dollars zijn geveild.

SSI: jouw identiteit is weer van jou

Onderdeel van het terugwinnen van onze privacy is de ontwikkeling van een zogeheten Self Sovereign Identity (SSI), een digitale portefeuille met je identiteitsgegevens die je paspoort zou kunnen vervangen en identiteitsfraude moet gaan voorkomen. Hier wordt op Europees niveau al aan gewerkt.

Je verzamelt zelf alle data over jezelf en laat die eenmalig verifiëren door een daartoe bevoegde instantie, zoals de gemeente, bank of je werkgever. Je hoeft dan nooit meer je persoonlijke gegevens af te staan aan bijvoorbeeld webshops of een autoverhuurder, omdat je identiteit on­om­stote­lijk kan worden vastgesteld met SSI. Het enige wat ze dan van je nodig hebben is het adres om je pakketje naar op te sturen.

En belangrijker nog: de verantwoordelijkheid voor het veilig verwerken en opslaan van jouw gegevens ligt zo niet meer bij de tientallen webshops met wie jij zaken doet.

Wat heb ik eraan als consument?

Op dit moment: nog niet heel veel. De technologie is nog te nieuw om precies te zeggen welke richting ze uitgaat en of dat succesvol zal zijn. De blockchain wordt vooralsnog vooral gebruikt om cryptocurrency en NFT's te verhandelen. De SSI is een veelbelovend concept en is – als het de beloftes kan waarmaken – een enorme stap vooruit wat betreft internetprivacy. Het staat nu echter nog niet eens in de kinderschoenen en heeft een lange weg te gaan. Het lijkt erop dat Web2 daarom nog wel even bij ons blijft. De toekomst zal het uitwijzen.